Vasthouding gezinnen

Sinds 1 oktober 2008 worden gezinnen met minderjarige kinderen (sinds eind september 2009 ook deze aan wie de toegang tot het grondgebied aan de grens geweigerd wordt) niet meer vastgehouden in gesloten centra, maar in woonunits waar ze begeleid worden door een terugkeercoach.

Momenteel zijn er 27 woonunits: 3 huizen en 3 studio's in Zulte; 5 appartementen en 1 studio in Tubize; 7 huizen in Sint-Gillis-Waas; 3 huizen in Tielt; 6 huizen in Beauvechain.

Deze woonunits (in een lokale gemeenschap gesitueerde woning) zijn allemaal uitgerust om gezinnen in passende en menswaardige omstandigheden op te vangen. De Dienst Vreemdelingenzaken wijst aan elk gezin een woonunit toe. De gezinnen kunnen deze vrij verlaten om bijvoorbeeld boodschappen te doen, een advocaat te raadplegen, zich naar de arts te begeven of de kinderen naar school te brengen. Een volwassene van het gezin moet echter aanwezig zijn in de woonunit. In principe zal elk gezin waarvan het verblijf onwettig is of dat niet voldoet aan de voorwaarden voor de binnenkomst op het grondgebied in dit soort woning kunnen worden ondergebracht. De gezinnen moeten in deze woning verblijven totdat ze naar hun land van herkomst terugkeren of, in voorkomend geval, totdat een beslissing die hen toestaat om in België te verblijven genomen wordt. Indien het niet mogelijk is om een verwijdering te organiseren en indien er geen verblijfsstatuut wordt toegekend zullen de gezinnen een

Algemeen kan gesteld worden dat een bevel om het grondgebied te verlaten wordt afgegeven aan de vreemdeling die een negatieve beslissing heeft ontvangen naar aanleiding van een verblijfsaanvraag. Daarnaast wordt een dergelijk bevel ook afgegeven aan de vreemdelingen ten aanzien van wie o.a. wordt vastgesteld dat :

- De termijn waarbinnen ze toegelaten werden op het grondgebied overschreden werd, en dat ze zich dus illegaal op het grondgebied bevinden;

- Ze zich in het Rijk bevinden zonder in het bezit te zijn van de nodige verblijfsdocumenten en/of middelen van bestaan. Indien de betrokkene al een BGV ontvangen heeft zal hij geen nieuw BGV ontvangen, maar zal het reeds afgegeven BGV bevestigd worden.

ontvangen. Ze zullen dan geen toegang meer hebben tot de woonunit.

De terugkeercoach zal de gezinnen permanent begeleiden, om hen op hun terugkeer voor te bereiden, of zal hen begeleiden tijdens de procedure die bepaalt of ze eventueel een recht op verblijf hebben. Er werden coaches aangeduid om de dossiers van de gezinnen op te volgen. Ze proberen de gezinnen te overtuigen om hun medewerking te verlenen aan hun identificatie (identiteit en nationaliteit) en terugkeer. Ze bemiddelen ook tussen de gezinnen en de verschillende Belgische instanties, de ambassades, de consulaten, de advocaten, de niet-gouvernementele organisaties enz. Ze helpen de gezinnen ook om de genomen beslissingen en de procedures beter te begrijpen. In het kader van programma’s voor begeleide

terugkeer van een persoon naar zijn land van herkomst of een derde land waar hij toegelaten is om te verblijven op het grondgebied, tengevolge van een autonoom genomen beslissing om beroep te doen op een programma voor bijstand aan terugkeer uitgewerkt door de overheid van het gastland.

, re-integratie en kwetsbare groepen kunnen de gezinnen steeds hulp voor een vrijwillige terugkeer aanvragen. Hiervoor werken de coaches nauw samen met

het federaal agentschap voor de opvang van verzoekers om internationale bescherming.

en de Internationale Organisatie voor Migratie. De Dienst Vreemdelingenzaken geeft de voorkeur aan een vrijwillige terugkeer. Indien het gezin niet meewerkt zal een gedwongen terugkeer worden georganiseerd. De gezinnen die een recht op verblijf bekomen, worden doorverwezen naar de bevoegde instanties die hen zullen helpen met de noodzakelijke stappen voor hun inschrijving in het bevolkingsregister.

---

Op 3 en 4 februari 2022 heeft het Comité voor de Rechten van het Kind haar bevindingen geformuleerd ten aanzien van België in twee zaken betreffende de detentie van minderjarige kinderen met hun ouders in gezinswoningen in een gesloten centrum.

Het Comité concludeerde in beide gevallen dat de detentie van de kinderen een schending vormde van artikel 37 van het Verdrag, op zichzelf gelezen en in samenhang met artikel 3, op grond van het feit dat " de verdragsluitende Staat, door na te laten mogelijke alternatieven voor de detentie van de kinderen te overwegen, niet de nodige aandacht heeft geschonken, als een primordiale overweging, aan hun hogere belangen, noch op het moment van hun detentie, noch op het moment van de verlenging van hun detentie".